ÇORUM YÖRESİ ÇERKESLERİ

            Çorum Türkiye de Çerkezlerin yoğun olduğu yererden biridir. Bu köylerin yoğun olduğu ilçeler Sungurlu Alaca Ortaköy ve Mecitözü’ dür. Bu köyler arasında diyaloglar sağlamdır. Ancak köylere gençlerin okumak ve çalışmak amacıyla dışarıda olmasından dolayı dışarıdadır. Gençler ancak bayram düğün cenaze gibi önemli günlerde bir araya gelmektedir.

            Çorum bölgesindeki Çerkezlerde xabze ve dil açısından bozulmalar görülmektedir. Bunun nedenleri arasında gençlerin dışarıda oluşu önde gelen sebeplerdendir. Ancak gençler bunun bilincine varmış olduklarından küçük miktarda da olsa bilinçlenme başlamıştır.

            Çorum çerkesleri Türkiye geldiklerinden beri bu ülkeye katkıda bulunmuşlardır. Kurtuluş savaşı ve I. Dünya savaşında önemli ölçüde asker yollamışlardır.  Ayrıca yargıtayda hâkimleri bulunmakta yine yargıtaydan emekli hukukçuları mevcuttur.

Yeşilpınar Köyü (khaseyhable)

            Çorum ilinin Laçin ilçesine bağlı Amasya sınırında şirin yeşil bir köydür. Köy halkı 1864 büyük sürgününde anavatandan ayrılan bir kafile tarafından kurulmuştur.

Köy kuruluşu 1873 yılının ilkbaharında khaseyko Talustan Bey ve yanındaki 15 aile tarafından kurulmuştur. Bu yüzden khaseyhable adını almıştır. 3–4 ay sonra 15 aile daha gelmiş köy nüfusu 30 haneye yükselmiştir 1878 yılına kadarda göçlerle köy nüfusu 80 aileye (500 kişi) çıkmıştır. Ancak sonraki yıllarda yaşanan dışarıya göçler yüzünden köy nüfusu şu an 17 hane kalmıştır. Dışarıdaki nüfus tam olarak bilinmemektedir. 200 hane civarında olduğu sanılmaktadır.

Köy yeri Talustan Bey, kafilenin yaşlıları ve Osmanlı hükümetini temsil eden bir iskân memuru tarafından seçilmiştir. Seçimde arazinin yeşil ve ormanlık oluşu civarda oturan başka köylerin olmayışı etkilidir. Köy yerleştiğinde o civarda sadece göçebe Kürtlerden oluşan iki üç çadırlık bir oba haricinde bir şeyin olmadığı yaşlılarca anlatılmıştır. Ancak o günkü o oba büyümüştür ve bu gün iki köy olarak köyün iki tarafında yer almaktadır.

Köyün yerleşirken sahip olduğu geniş arazi bu iki köy tarafından hazmedilememiştir. Bu yüzden her zaman sürtüşmeler ve sorunlar formaliteler yaşanmıştır. Zamanla yaşanan göçler ve arazi kaybı da bu sorunların büyümesine yol açmıştır. Bu gün o arazinin çok küçük bir kısmı eldedir.

Köy nüfusu ekonomik ve sosyal sebeplerde dışarıya olan göçlerle azalmıştır bu yüzden köydeki 25 yaş altında kalan yoktur. Çocuk sayısı 10 geçmemektedir. Okuyan çocuklarda ancak tatillerde gelmektedir. Yine düğün bayram cenaze gibi önemli olaylarda köy kalabalıklaşmaktadır.

Köyde okul ilk olarak 1890 yılında açılmıştır. Daha sonra 1930 ların sonunda yeni bir bina ile birlikte yeni bir okul daha açılmıştır ki bunu Talustan Beyin torunlarından mirza bey önemli oranda desteklemiştir. Bu okuldan diğer köylerin çocukları da yararlanmıştır. Okul 1976 da tekrar yenilenmiştir. 1980 lerden sonra köy nüfusundaki nüfus düşüşü sebebiyle okul komşu köyün malı haline gelmiştir.

Köy den bir Yargıtay daire başkanı çıkmıştır ayrıca çok sayıda öğretmen avukat mühendis memur da yetişmiştir. Dışarıda olanlar genelde okumuş olduğu için kariyer sahibi kişiler çoğunluktadır. Köyden ayrıca kurtuluş savaşına sadece bekarlardan 40 kişi katılmış ve sadece ikisi dönmüştür.

Köyde az Çerkezce az kullanılmakla birlikte abzehce kullanılmaktadır. Xabze ve dil dış etkiler nedeni ile zayıflamıştır. Ancak gençlerin bu konudaki çabaları yavaş yavaş umut vermektedir.

Köy kuruluşunda yer alan aileler:          

Khaseyko…….abzeh

Bıjıj ………….kemguay

Hakuç (hağawuc) …

Brant…………abzeh

Mıg’uat(mığeq’ot) ……..mexoş

Lhabgo …………….mexoş

Lhı’şe…………abzeh

Shaguj……….abzeh

Ğonejko……..abzeh

Goğoj ……….şapsığ

Siyux ………abzeh

Jane………….kabardey

Abıde………..abzeh

Zıbe…………abzeh

Beşteko………..mexoş

Wuneroğ ……..abzeh

Çetaw……….abzeh

Koblı………..abzeh

Bğaşe……….abzeh

Davur ………mexoş

Ğoneko……..mexoş

Pikoko……….abzeh

Günümüzde köyde bulunan aileler.

Hakuç, siyux, tuğ,shaguj(köyün çoğunluğu), goğoj, lhabgu,

Köyün geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktır. İklim Karadeniz ikliminin etkisindedir. Köy çorum iline 35 km uzaklığındadır. Ayrıca Hamamözü(Amasya)ilçesine sınır konumundadır. Çevresinde Laçin ilçesine bağlı doğanlar köyü ve kırkdilim köyü bulunmaktadır. Yine Hamamözü ne bağlı göçeri köyü de yürüme mesefesindedir.

Köyün yeşilliği, sahip olduğu ormanlar, temiz hava, sakin oluşu, Hamamözü termal tesislerine yakın oluşu ve en önemlisi insanlarının canayakın oluşu gelen misafirler tarafından beğenilmektedir ve yer talepleri olmaktadır. Son yıllarda dışarı göçmüş aileler ve onların çocuklarıda köye merak salmıştır. Ve dışarıda bulunanlar tarafından yazları ve tatillerde kalmak amacıyla ev yapınında bir kooperatif oluşturulması söz konusudur.

Sizleri de bekleriz.    

 İlhan AKÇAY’ Kafdağı yazsından alınmıştır